Om je alles over het museum en over Vincent van Gogh nóg beter te kunnen laten zien, gebruiken we cookies. Als je op akkoord klikt, geef je toestemming voor dit gebruik. Met cookies zorgen we ervoor dat de website goed werkt. Ook analyseren we het gebruik van de site, zodat we verbeteringen kunnen aanbrengen. Verder kunnen we advertenties tonen op basis van je interesses. Tot slot gebruiken we cookies om video’s en andere inhoud te tonen, zoals formulieren en Google Maps.
Meer weten? Lees meer over onze cookies.

Ontmoet Vincent

Einde van een moeizaam levenspad

In juli 1890 maakte Vincent van Gogh een einde aan zijn leven. Hij kon niet meer. De hoge eisen die hij aan zichzelf stelde, het obsessieve werken, zijn psychische aandoening en niet in de laatste plaats de veranderde relatie met zijn broer Theo waren hem teveel geworden.

Hij schreef: ‘Ik voel me mislukt, ik voel dat dat het lot is dat ik aanvaard en dat niet meer zal veranderen...'

Hoe kon het zo ver komen?

Als ik jouw vriendschap niet had, zouden ze me zonder wroeging de weg van de zelfmoord opsturen en hoe laf ik ook ben, uiteindelijk zou het met mij die kant op gaan

Aan Theo vanuit Arles, 30 april 1889

Het begin van het einde

In mei 1890 verliet Vincent de psychiatrische instelling van Saint-Rémy, in de hoop dat hij zelfstandig kon leven met zijn aandoening. Hij vond een zekere rust in het dorp Auvers-sur-Oise bij Parijs, waar hij al snel weer volop aan het schilderen was.

Helaas niet voor lang. Twee maanden na aankomst schoot Vincent zichzelf in de borst. Hij overleed op 29 juli 1890.

Wel, mijn werk, daarvoor riskeer ik mijn leven, en het heeft me de helft van mijn verstand gekost. Maar wat wil je…

De laatste zin uit de onvoltooide brief aan Theo, met de aantekening van Theo: ‘De brief die hij bij zich droeg op 27 juli, die verschrikkelijke dag.'

In Auvers logeerde Vincent in de herberg van de familie Ravoux. Die raakte eraan gewend dat hij er dagelijks op uit trok om te gaan werken in de omgeving. Maar op 27 juli was hij tegen het avondeten niet terug.

Het echtpaar Ravoux en hun dochter kenden Vincents stiptheid als het op de maaltijd aankwam en ze keken ongerust naar hem uit.

Tegen negen uur ’s avonds kwam Vincent zwaargewonde de herberg binnen. Op Ravoux’ vraag wat hij gedaan had, antwoordde hij: ‘Ik heb geprobeerd mijzelf te doden’.

De volgende ochtend vroeg werd Theo in Parijs gewaarschuwd. Die kwam direct en week niet meer van het ziekbed. Vincent stierf de volgende nacht.

Auberge Ravoux

De Auberge Ravoux aan de Place de Mairie in Auvers

Auberge Ravoux

Vincent huurde voor 3,50 francs per nacht een bescheiden zolderkamer in de Auberge Ravoux. Om te schilderen en zijn doeken op te bergen gebruikte hij de zogeheten ‘Schilderskamer’ beneden.

In diezelfde kamer zou Vincent twee maanden later opgebaard liggen. Voor zijn zelfmoord pakte hij vrijwel zeker het pistool van de herbergier, Arthur Ravoux.

Vincents dakkamer is tegenwoordig als monument te bezichtigen

De laatste dagen

'Toen ik samen met hem zat en hem vertelde dat we wilden proberen hem te genezen en dat we hoop hielden dat dit soort vertwijfeling hem gespaard zou blijven, zei hij: "Droefheid zal eeuwig duren". Ik begreep wat hij bedoelde. Kort daarop hapte hij naar adem en een moment later sloot hij zijn ogen.'

Theo van Gogh aan zijn zus Lies, 5 augustus 1890

Doodsportret

Paul van Ryssel (pseudoniem van dr. Gachet), Vincent van Gogh op zijn sterfbed, 1890

Doodsportret

Vincents lichaam lag in afwachting van de kist nog ruim een dag op het doodsbed. Daar schetste dokter Paul Gachet dit portret van hem.

Vincents gezicht is geschoren en zijn beschadigde oor is zichtbaar. Het geometrische patroon dat vaag door de tekening schijnt, ontstond doordat het papier tijdens het fixeren van de houtskool op een rieten stoel lag.

Vincent van Gogh, Portret van dokter Gachet, 1890

Dokter Gachet

Meteen de dag van aankomst in Auvers had Vincent dokter Gachet bezocht, met een introductiebrief van Theo op zak.

De alternatieve arts en amateurkunstenaar (als ‘Paul van Ryssel’) gaf Vincent geen medische behandeling, maar praatte veel met hem en stimuleerde hem om te schilderen. In zijn atelier leerde hij Vincent etsen en ontstond dit portret.

Gerucht

Vincent van Gogh, Landschap bij avondschemering, 1890

Gerucht

Hoewel Vincent zelf had gezegd dat hij een poging tot zelfmoord had gedaan, ging in de jaren 50 van de vorige eeuw in Auvers het verhaal dat hij door schooljongens was beschoten. Maar dat kunnen we als gerucht bestempelen.

Vincent had al langer suïcidale gedachten. Vooraf stak hij een soort van afscheidsbrief voor Theo in zijn jaszak. Hij probeerde zelfmoord te plegen in de velden bij Auvers.

De plek des onheils

Schilderij van de plek waar Vincent zich neerschoot, door Paul Gachet jr., 1904, Musée Camille Pissarro, Pontoise

De plek des onheils

Veertien jaar na Vincents dood maakte de zoon van dokter Gachet dit schilderij vlakbij de plek in Auvers waar de zelfmoordpoging plaatsvond.

Het pistool waarmee Vincent – hoogstwaarschijnlijk – schoot, werd bijna zeventig jaar later ontdekt door een ploegende boer, in de velden achter de hooibergen op het schilderij.

Begrafenis

Woensdag 30 juli om drie uur vertrok de begrafenisstoet vanuit de herberg Ravoux naar het kerkhof. De diepbedroefde Theo voorop, gevolgd door hun vrienden uit Parijs, de familie Ravoux, buren en andere inwoners van Auvers die Vincent gekend hadden.

Vincents graf lag dichtbij de ingang van de begraafplaats van Auvers. Zijn stoffelijke resten werden in 1905 herbegraven.Theo († 1891) kreeg in 1914 een plekje naast hem.

Geschokte reacties

Condoleancebrief van Henri de Toulouse-Lautrec

Geschokte reacties

In de maanden na Vincents dood ontvingen Theo en moeder Van Gogh veel geschokte condoleancebrieven van kunstenaars. Zoals George Breitner, die het nieuws in Noorwegen hoorde. Isaac Israëls, die het betreurde dat hij Vincent niet persoonlijk had gekend. En Henri de Toulouse-Lautrec, die de kaart te laat kreeg om naar de begrafenis van zijn vriend te komen.

Begraafplaats

De graven van Vincent en Theo van Gogh in Auvers

Eenmaal dood en begraven spreken schilders via hun werken tot de volgende generatie of tot vele volgende generaties. In het leven van de schilder is de dood misschien niet het meest moeilijke dat er is.

Aan Theo vanuit Arles, 9 of 10 juli 1888

Vincent van Gogh had een bewogen leven. Het was niet altijd makkelijk.

Heb je sombere gevoelens of suïcidale gedachten? Praten helpt. Bel 113 Zelfmoordpreventie, 24/7 open, anoniem en vertrouwelijk.

Meer over Vincent van Gogh

Lees ook het verhaal over Van Gogh en zijn ziekte

Bekijk Vincents schilderijen en tekeningen

Ontdek meer over Vincents leven

Deel dit verhaal

Facebook (Opent in een nieuw venster) Twitter (Opent in een nieuw venster) Pinterest (Opent in een nieuw venster) E-mail (Opent uw Emailprogramma)
Ontdek de kunstwerken in de collectie
Ontdek
Verhalen