interieur
Het fin de siècle is ook wel het ‘tijdperk van het interieur’ genoemd, vanwege de nadruk op verinnerlijking en de opkomst van de psychologie.
De zorgvuldig gedecoreerde privévertrekken werden voor de bourgeoisie een toevluchtsoord om op adem te komen van het hectische stadsleven.
De impuls tot het terugtrekken in de eigen wereld zie je terug in de intieme prenten van de Nabis, waarin het interieur wordt weergegeven als een stemmige kamer van de geest.
-
Domein van de vrouw
Het interieur is vaak afgebeeld als het domein van de welgestelde vrouw.
Vrijgesteld van het huishouden vulden vrouwen uit de bourgeoisie de lange lege dagen met ‘stille rituelen’ zoals lezen, handwerken of mijmeren.
Met hun gebloemde japonnen en afwezige blikken vallen ze soms volledig samen met hun omgeving, bijvoorbeeld in Interieur met hanglamp van Edouard Vuillard.
Maar ook mannen komen voor op de prenten van de Nabis, wegdromend achter hun krant of de piano.
-
Innerlijke conflicten
Naast de idylle van het interieur als plek van verstilling en contemplatie probeerden prentkunstenaars ook de meer verontrustende en instabiele kant van het interieur in beeld te brengen.
In de psychologie werd de mens ook toen al vaak voorgesteld als een huis, waar achter gesloten deuren en luiken allerlei verborgen gevoelens broeiden.
In zijn beroemde prentenserie Intimités toonde Félix Vallotton de spanningen tussen man en vrouw, gevangen in de duistere interieurs van de bourgeoisie.
Verder lezen
Debora L. Silverman, Art Nouveau in Fin-de-Siècle France. Politics, Psychology and Style, Den Haag, 1989
Ursula Perucchi-Petri, Intime Welten. Das Interieur bei den Nabis. Bonnard, Vuillard, Vallotton, Bern, 1999
Peter Parshall et al., The Darker Side of Light. Arts of Privacy, 1850-1900, Londen, 2009
