femme fatale
De femme fatale was een rijke bron van fascinatie en inspiratie voor de decadente schrijvers en (prent)kunstenaars van het fin de siècle, die op zoek waren naar zondige en verdorven onderwerpen.
Deze gevaarlijke vrouw gebruikte haar verleidelijke schoonheid bewust om mannen te verleiden en vervolgens ten gronde te richten.
-
Slechte vrouwen uit de historie
De kunstenaars grepen vaak terug op ‘slechte’ vrouwen uit de (Bijbelse) geschiedenis en de mythologie.
Henri-Gabriel Ibels maakte bijvoorbeeld een prent van Maria Magdalena. Eva stortte Adam meteen in de zondeval door tegen de instructies in een hapje van de appel te nemen.
Columbine, afkomstig uit het 17de-eeuwse theater van de Commedia del’Arte, was ook een geliefd onderwerp van prentkunstenaars. Keer op keer wond ze haar aanbidder Pierrot om haar vinger om hem dan weer keihard af te wijzen voor zijn rivaal Harlequin.
-
Eigentijdse gevaarlijke vrouwen
De door prentkunstenaars afgebeelde femme fatale kon ook afkomstig zijn uit de echte wereld.
De prostituee werd vaak neergezet als ultieme verleider en vernietiger van de man, net als maîtresses die hun seksualiteit gebruikten om hun rijkere geliefden fysiek en materieel te ruïneren.
Uit deze verbeeldingen van de femme fatale spreekt naast fascinatie ook een duidelijke angst voor de vrouw, die in het fin de siècle een plek voor zichzelf begon op te eisen in de maatschappij.
Verder lezen
Virginia M. Allen, The Femme Fatale. Erotic Icon, New York 1983
Bram Dijkstra, Idols of Perversity. Fantasies of Feminine Evil in Fin-de-Siècle Culture, New York 1986
Anne Brokken et al., Femme fatale. Tussen liefde en dood, Sint-Niklaas 1992
