kunstenaarsboek
In het fin de siècle ontstond een nieuw soort geïllustreerd boek: het kunstenaarsboek.
Dit waren luxe-edities in een beperkte oplage van veelal eigentijdse literatuur of poëzie, voorzien van prenten door moderne kunstenaars als Pierre Bonnard en Maurice Denis.
In plaats van letterlijke illustraties die ondergeschikt zijn aan de tekst, zijn de prenten in kunstenaarsboeken vaak vrije interpretaties in een decoratieve of karikaturale stijl.
Soms werden ze zelfs als losse prenten bij het boek verkocht of uitgegeven als zelfstandige kunstwerken.
-
Bibliofiele uitgaven
Geïllustreerde boeken waren altijd al een gewild verzamelobject, maar in het fin de siècle groeide, als reactie op de massaproductie van goedkope paperbacks, de vraag naar bijzondere edities.
Liefhebbers verenigden zich in bibliofiele genootschappen om samen de productie te initiëren en bekostigen.
Octave Uzanne was een van de meest vooruitstrevende bibliofielen en werkte samen met jonge, veelbelovende prentkunstenaars, zoals Félix Vallotton.
Wel zijn in Uzannes uitgaven tekst en beeld strikt gescheiden, geheel volgens de wensen van de boekenverzamelaars.
-
Zelfstandige kunstvorm
De kunsthandelaar Ambroise Vollard geldt als de grote vernieuwer van het geïllustreerde boek.
Tot in de jaren 1930 gaf hij peintres-graveurs uit zijn stal opdrachten voor boekillustraties en stond hun daarbij veel vrijheid toe.
Zijn publicaties onderscheiden zich door de kunstige typografie en onconventionele bladspiegel, met illustraties die speels tussen en langs de tekst laveren. Aanvankelijk spraken bibliofielen schande van deze artistieke vrijheid.
Vanaf het interbellum werd het kunstenaarsboek echter steeds geliefder en ontwikkelde het zich tot zelfstandige kunstvorm.
Verder lezen
Gordon N. Ray, The Art of the French Illustrated Book, 1700 to 1914, Ithaca 1986
Anna Sigrídur Arnar, The Book as Instrument. Stéphane Mallarmé, the Artist's Book, and the Transformation of Print Culture, Chicago 2011
Willa Z. Silverman, The New Bibliopolis. French Book Collectors and the Culture of Print, 1880-1914, Toronto 2008
