bourgeoisie
De bourgeoisie, de tussen het proletariaat en de aristocratie ingeklemde ‘gegoede burgerij’, was in 19de-eeuws Frankrijk de heersende macht.
Het was een brede sociale klasse; tussen de petit-bourgeois winkeleigenaar en de haut-bourgeois dandy, die genoeg vermogen had om zijn leven te wijden aan passies en plezier, zat een wereld van verschil.
Ook prentkunstenaars waren doorgaans afkomstig uit de bourgeoisie. Dit weerhield ze er echter niet van zich op alle mogelijke manieren af te zetten tegen het materialisme, conformisme en conservatisme van deze groep.
-
Oppervlakkigheid en voorspelbaarheid
De prentkunstenaars bespotten de gegoede burgers om de oppervlakkigheid en voorspelbaarheid van hun levens.
Hermann Paul verbeeldde in de prentenserie La vie de madame Quelconque op karikaturale wijze de treurigstemmende gedragspatronen van een gemiddelde bourgeoise, waarin zelfs een stiekeme affaire de leegte en verveling niet kan doorbreken.
-
Uitbuiters en onderdrukkers
Meer sociaal bewogen kunstenaars, zoals de caricaturistes-illustrateurs, verachtten de bourgeoisie om haar uitbuiting en onderdrukking van het proletariaat.
Industriëlen bankiers en andere kapitalisten verdienden naar hun mening geld over de rug van de arme arbeiders.
Ze verbeeldden deze politieke ideeën in hun gebruiksgrafiek voor de massa, zoals geïllustreerde bladmuziek en tijdschrift illustraties.
Verder lezen
Bonnie G. Smith, Ladies of the Leisure Class. The Bourgeoisie of Northern France in the Nineteenth Century, Princeton 1981
Monique Eleb, L’invention de l’habitation moderne. Paris 1880–1914: architectures de la vie privée volume 2, Paris 1995
Jerrold Seigel, Bohemian Paris. Culture, Politics, and the Boundaries of Bourgeois Life 1830–1930, Baltimore 1999
