De oude kerktoren te Nuenen ('Het boerenkerkhof')

Vincent van Gogh (1853 - 1890), Nuenen, mei-juni 1885

olieverf op doek, 65 cm x 80 cm
Credits (verplicht te vermelden): Van Gogh Museum, Amsterdam (Vincent van Gogh Stichting)

Van Gogh woonde dichtbij deze verlaten kerktoren in Nuenen (Noord-Brabant). De toren was blijven staan toen de kerk een eeuw eerder instortte, maar werd nu afgebroken. De torenspits is er hier al af.

Aan zijn broer Theo schreef hij wat hij met het schilderij wilde zeggen. Hij zag de kapotte kerktoren als een symbool voor de vergankelijkheid van de godsdienst. Dat vormde in zijn ogen een schril contrast met het boerenkerkhof ernaast. Boeren werden begraven in dezelfde grond die zij tijdens hun leven bewerkten. Daarom stond hun leven juist in het teken van eeuwigheid en wedergeboorte.